СЯДЗІБА Ў ЮРБАРКАСЕ

Каралеўскае землеўладанне ў Юрбаркасе была яшчэ ў ХІV стагоддзі. У 1795 годзе гэтую сядзібу ад расейскай імператрыцы Кацярыны II атрымаў яе фаварыт Платон Зубаў. Ён наняў архітэктара Панчыні, каб спраектаваў новую асноўную пабудову сядзібы. В1845 годзе прсейскі імператар Мікалай І падараваў сядзібу генерал-ад’ютанту князю Васільчыкаву. Праз пару гадоў спадкаемцам Іларыёна Васільевіча стаў яго сын.
Іларыён Іларыёнавіч Васільчыкаў пабудаваў новы асноўны будынак, у якім быў камфартабельны вестыбюль, пашырыў парк, паўстала аранжарэя. Староннія на тэрыторыю сядзібы не дапускаліся, толькі вернікі маглі прыйсці ў царкву, якую пабудаваў князь. Сядзіба давала прыбытак – там былі цагляны заводзік, гандлявалі лесам, працавалі лесапілка і бровар. На ўтрыманні Васільчыкавых знаходзіліся бальніца, дзіцячы дом, прытулак для бяздомных.
У 1870 годзе пасля смерці князя сядзіба перайшла да яго сына Сярхея Іларыёнавіча Васільчыкава. Ён прыязджаў з жонкай Марыяй у сядзібу летам, і адразу ж пачынаў баляваць. На свята ўраджаю запрашалі і найманых работнікаў сядзібы, разам з сем’ямі. Гаспадыні варылі кацёл капусты, пяклі пірагі. Князь выстаўляў бочачку піва, дзецям не шкадаваў цукерак, жанчыны атрымлівалі тканіны.
На сродкі Васільчыкавых ў Юрбаркасе пачала дзейнічаць першая электрастанцыя, адкрылася літоўская ткачаская школа. У сядзібе дзейнічала прадзільня, бровар, пашыраўся выраб сыру, сметаноковага масла. Цвёрдыя сыры Галандскі і Бакштэйн нават французы куплялі. Васільчыкавы не былі абыякавымі да мясцовых жыхароў, калі тыя звярталіся за дапамогай, спрабавалі заахвоціць працамі, арганізуючы сельскагаспадарчыя выставы. Дапамагалі акідаў людзей у бядзе. Аказваў дапамогу пасля паводкаў і пажараў.
Калі пачаліся расійска-прускія бітвы, князя Васільчыкава прызначылі кіраваць кавалерыйскай дывізяйі. Калі яна стаяла недалёка ад Юрбаркаса, князь пры магчымасці спяшаўся ў сядзібу. Ён арганізаваў вываз каштоўнай рухомай маёмасці ў Расію. Пасля таго, як Германія аб’явіла вайну Расіі, князь адправіў сям’ю ў Санкт-Пецярбург, зямлю аддаў беззямельным, паркі разам са збудаваннямі – прагімназіі “Саўле”. У былой сядзібе зараз знаходзіцца Юрбаркскі краязнаўчы музей.

  • Будаўніцтва паўднёвай афіцыны пачалося прыкладна ў 1847 годзе. Двухпавярховы будынак прызначаўся для слуг і быў падзелены на кватэры. Пазней ў памяшканнях паўднёвай афіцыны была канцылярыя сядзібы. З 2008 года дзейнічае Юрбаркскі турыстычны інфармацыйны цэнтр.
  • У першай палове XIX стагоддзя пабудавалі двухпавярховую паўночную офіцыну, падобную на паўднёвую. Аднак унутры яны адрозніваліся, паколькі паўночная афіцына прызначалася для княскай сям’і і гасцей. Унутры паўночнай афіцыны захаваліся раскошная драўляная аздабенне, арыгінальныя драўляныя столі з разьбой.
  • Прыгожая праваслаўная царква сядзібы Юрбаркаса паўстала на месцы каменнага гарэлачнага склада гарэлкі, які пабудавалі пры Платоне Зубаве. Асвечаная ў 1865 годзе царква была адкрытая для ўсіх вернікаў. Вянчацца ці хрысціць дзяцей у гэтай царкве было гонарам. Васільчыковы ўтрымлівалі святара, які жыў непадалёк, аказвалі падтрымку парафіяльнай супольнасці, якая была заснаваная ў 1905 годзе і клапацілася пра…
  • Дом для работнікаў пабудавалі ў сярэдзіне ХІХ стагоддзя па-за тэрыторыяй Юрбаркскай сядзібы. У доме жылі найманыя работнікі. Кожны з іх, акрамя жылога памяшкання, яшчэ атрымліваў зямельны надзел, мог мець свойскую жывёлу.
  • Гаспадарчая пабудова, якая прызначалася для ўтрымання жывёлы, захоўвання корма для жывёлы, а таксама для розных гаспадарчых прыладаў, не ацалела.
  • Прамакутны, шырокі дом у стылі рускага драўлянага дойлідства быў пабудаваны ў канцы ХХ стагоддзя на уездзе ў сядзібу. Для абароны мяжы з Прусіяй, якая праходзіла (па Нямунасе – Нёману) у Юрбаркасе размясцілі драгунскі полк. Праз кожныя два кіламетры мяжы стаялі драгуны. У драўляным драгунскім доме палкавыя кіроўцы праводзілі нарады, таксама тут адпачывалі драгуны. Ля будынку…
  • Пры князях Васільчыкавых укруг сядзібы паставілі агароджу з чырвонай цэглы, яна атачала тэрыторыю. Шырокія жалезныя вароты падымаліся да другога паверха асноўнага будынка. Калі ў сядзібе жылі Васільчыкавы, уваходь за абгароджаную тэрыторыю быў забаронены. У цяперашні час засталіся слупы з чырвонай цэглы, на якія абапіраліся ажурныя бакавіны агароджы і частка самой агароджы.
  • Князі Васільчыкавы, любілі баляваць у сядзібе. У канцы лета ў парку на свята ўраджаю гучаў духавы аркестр, гасцей частавалі пірагамі з мясам. Стаміўшыся, садзіліся на лаўкі пад вялікім драўляным баравіком. Калі святы заканчваліся, старонніх у парк не пускалі. Высокая каменная агароджа ахоўвала не толькі спакой княжацкай сям’і, але і парк, у тым ліку і фазанаў,…

Lietuvos Dvarai : Спіс маёнткаў
Savivaldybė : Jurbarko raj. sav.
Adresas : Vydūno g. 19, Jurbarkas 74122
El. paštas : turizmas@jurbarkas.lt
Telefonas : (8 447) 51 485
Comments