СЯДЗІБА ПАЛАНГСКАГА МАЁНТКА

Ў Сярэднія вякі Паланга была важным гандлёвым цэнтрам. Пазней мястэчка стала славіцца як месца летняга адпачынку. С 1824 года Палангу прыдбалі графы Тышкевічы. Спачатку ў драўляным асабняку яны праводзілі толькі лета, потым паступова заснавалі курорт. Іосіф Тышкевіч адкрыў тут рэстаран і першую гасцініцу – Курхауз. На пляжы паставіў кабіны для пераапранання і мармуровыя ванны с якая падаграваецца вадой.
Пасля смерці Іосіфа Тышкевіча яго сын Фелікс прадоўжыў работы: будаваў вілы для адпачынку, абсталяваў спецыялізаваныя лячэбніцы. Вырашыўшы ўвесь час жыць в Паланзе, граф в 1897 годзе пабудаваў новы асабняк в лесу Біруце. Праект асабняка належыць немцу Францу Швехтену, с якім граф пазнаёміўся ў вясельным вандраванні. Асабняк графа ўпрыгожвалі творы мастацтва, карціны, тут хапала побытавых выгод. Гасцей запрашалі на ўрачыстыя вячэры ў вялікую сталовую.
Спачатку гасцей частавалі на французскі манер: чай з пялёсткаў якія растуць в парку руж с мёдам з дзьмухаўцоў, віном і вінаградам. Гарачыя стравы з кухні, што знаходзілася на цокальным паверсе, падымалі на ліфце.
Пасля абеду ў гасцінай с камінам гаварылі пра літаратуру, слухалі музыку, граф с гордасцю дэманстраваў сабраную калекцыю бурштыну каменнага веку. Графская сям’я ўмела падкупіць гасцей сваім зачараваннем. Рэнэ Андрэ, які ўладкоўваў в Паланзе парк англійскага тыпу с кветнікамі, сажалкамі і масткамі, в лістах да свайго бацькі пісаў, што не можа ўявіць сабе больш вытанчаных персон. А ў адрас Антаніны Тышкевіч сыпаў кампліментамі: «Вельмі прыгожая, яе валасы і вочы цудоўныя, голас далікатны і чароўны». Якая выйшла замуж за Фелікса Тышкевіча дачка польскага вяльможы Антаніна мела арыстакратычныя манеры. З выгляду яна была спакойная і ціхая, аднак усё жыццё дома кіпела вакол яе. Шмат увагі Тышкевічі надавалі рэлігіі. Па іх просьбе ў парку збудавана скульптура «Які благаслаўляе Хрыстос», збудована капліца і штучны грот «Лурд». Пасля смерці Фелікса Тышкевіча Палангскі маёнтак дастаўся старэйшаму сыну Станіславу. Ён перад вайной з’ехаў в Амерыку. Малодшы сын Альфрэд пераехаў в Польшчу. Уладанні Тышкевічаў былі нацыяналізаваны. В асабняку маёнтка змесцаваліся савецкія пагранічнікі, пазней тут быў Дом творчасці мастакоў. С 1963 г. в асабняку дзейнічае Палангскі музей бурштыну.






  • Сучасны асабняк маёнтка быў збудованы ў 1897 годзе. Праект асабняка падрыхтаваў нямецкі архітэктар Франц Швехтен. С ім Фелікс Тышкевіч пазнаёміўся ў вясельным вандраванні. У двухпавярховым каменным будынку зліліся рысы рэнесансу, барока і класіцызму. Выгнуты паўночны фасад асабняка ўпрыгожваюць заказаныя ў Францыі вазы. Асноўныя дзверы асабняка, што знаходзяцца с гэтай стараны, адкрываліся толькі па асаблівых выпадках. Сям’я графа звычайна карысталася дзвярамі с паўднёвай стараны. Тут в цёплую пару года заўсёды разносіўся водар руж з ружоўніка маёнтка.
    Для інтэр’ера быў абраны стыль ракако. Упрыгожвалі асабняк каштоўныя творы мастацтва, карціны. Каб не была нястачы ў святле, усе вокны спраектаваны на ўсходзе, поўдні і захадзе. У пакоях быў цэнтральны апал і сістэма печкавага апалу. У 1907 годзе ў асабняку была праведзена рэканструкцыя. Прыбудавана васьмікутная капліца. Пасля Другой сусветнай вайны асабняк быў нацыяналізаваны. С 1963 г. в ім дзейнічае Палангскі музей бурштыну.
    …






  • На ўзгорку Біруце, дзе даўней была паганскае свяцілішча, капліца была пабудавана ў 1869 годзе. Раней на гэтым месцы стаяла драўляная каплічка св. Георгія. Аднаго разу яе зруйнаваў пажар, другім разам – штармавыя вятры. Будавання новай капліцы апекаваў палангскі ксёндз К. Степонавичюс. Праект рыхтаваў архітэктар К. Майеріс. Каб больш падняць капліцу, с верхняй пляцоўкі былі скапаны атачальныя капліцу насыпы. Сфармавана пляцоўка большай плошчы. Капліца ўпрыгожана вітражамі.






  • На ўскраіне парка каля галоўнай брамы дом вартаўніка быў збудованы ў 1902 годзе. Для аднапавярховага мурованага дома была абрана стылістыка французскага рэнесансу. В вартоўні ёсць пара пакояў. Пасля нацыяналізацыі маёнтка ў вартоўні пасяліліся працаўнікі Батанічнага парка. Цяпер тут працуе магазін бурштынавых вырабаў.






  • Ідэя грота «Лурд» была прывезена жонкай Тышкевіча Антанінай Тышкевіч з вясельнага вандравання па Еўропе. Па ініцыятыве набожнай пані французскі майстар Бонам в 1899–1901 гадах абсталяваў грот. Для стварэння грота «Лурд» з навакольных месцаў былі звезены натуральныя камяні. Скульптуру Пр. Дзевы Марыі Тышкевічі выбралі ў французскім Лурдзе. Перад купляй яе пасвянцілі. Зараз в нішы стаіць копія скульптуры Дзевы Марыі з Лурда.






  • Парк англійскага тыпу ў Паланзе ў 1895 годзе ствараў французскі архітэктар Эдуард Франсуа Андрэ с сынам Рэнэ Андрэ. Ім дапамагаў азеляніцель паркаў з Бельгіі Жуль Бюйсен. В парку паабапал асабняка сфармаваны ўражальныя партэры. На пярэднім партэры – плошчу у форме эліпса с фантанам і скульптурай « Які благаслаўляе Хрыстос». С другой стараны асабняка – ружоўнік.
    Пры стварэнні парка шмат зямлі бралі з суседняга балота, на месцы якога потым была абсталявана паркавая сажалка с белымі масткамі. В тэрыторыю парка ўвайшоў і стагадовы хваёвы бор Біруце, і паганскае свяцілішча на ўзгорку Біруце. Усяго ў парку былі высаджаны 150 відаў дрэваў. Саджанцы прывозілі з Берліна, з батанічнага саду Кёнігсберга.

Get Direction
Map Direction
Lietuvos Dvarai : Спіс маёнткаў
TAGS
Comments
Спіс маёнткаў