Сядзіба САЛДУЦІШКІС

Першыя пісьмовыя звесткі пра Салдуцішкіс– прыйшліся на канец XVIII ст. Заснавальнікам сядзібы лічыцца Антоні Ялавецкі, у яго пару, пасля 1832 года, паўсталі класічны сядзібны дом і гаспадарчыя пабудовы.
Росквіт сядзібы быў пры Баляславе Ялавецкім (польск. Jałowiecki, літоўск. Jalaveckis). Седзячы ў бібліятэцы сваёй усадьбы за чарцяжамі, ваенны інжынер спраектаваў два элітнх цягніка для царскай сям’і. У 1888 годзе пабудаваны на заводзе цягнік годзе сышоў з рэек, але цар і яго жонка адкупіліся драпінамі, паколькі у сваім праекце Б. Ялавецкі надаў бяспеке шмат увагі. Яму было дазволена набыць зямлі і вакол вёскі Салдуцішкіс. З пашырэннем сядзібы пачалося будаўніцтва. У сядзібе паўсталі свіран, лядоўня, хлеў, стайня. З’явіліся парк (11 гектараў), кветнікі, пладовы сад.
Калі праз Літву прайшла першая вузкая каляіна “Панявяжыс – Швянчёнеляй”, у Салдуцішкісе пабудавалі чыгуначны вакзал. Дзякуючы намаганням Ялавецкага, пралажылі шлях да яго сядзібы.
Баляслаў Ялавецкі працягваў дзейнасць ў чыгуначнай галіне, таксама прадстаўляў Літву ў расійскай Радзе (Думе), доўгі час быў супрацоўнікам віленскай газеты “Літва” (Litwa). Калі пачалася Першая Сусветная вайна, аказваў падтрымку літоўцам, якія з’ехалі ў Расію.
Баляслаў Ялавецкі пражыў 71 год. Яго адзіны сын Мячыслаў у сядзібе таксама быў актыўным. Ён займаўся гаспадарчымі справамі: пры сядзібе заснаваў таварыства, ў якім удзельнічалі памешчыкі навакольных тэрыторый. Калі памёр бацька (1917 г.), Мячыслаў з’ехаў у Польшчу ў 1917 годзе (Кклі памер бацька), , а пазней пасяліўся ў Лондане.
Падчас Першай Сусветнай вайны сядзібу Ялавецкіх заняла ваенная камендатура. У 1938-1940 гадах у Салдуцішкісе быў манастыр – Салезіянскі каталіцкі кляштар. Калі пачалася Другая Сусветная вайна, размясціўся шпіталь, пазней на тэрыторыі сядзібы дзейнічала школа. У цяперашні час сядзіба Салдуцішкіс прыватызаваная і добра даглядаецца. Тут адбываюцца канферэнцыі, розныя культурныя мерапрыемствы.