DWÓR W KRETYNDZE

Pierwsze wzmianki o dworze w Kretyndze w źródłach pisanych pochodzą z XVI wieku. W 1572 roku posiadłość w Kretyndze nabył Jan Karol Chodkiewicz. Następnie majątek ten przejmowali po kolei przedstawiciele rodu Sapiehów, Massalskich, Potockich, Zubowych. W 1874 roku pałac w drodze licytacji nabył hrabia Józef Tyszkiewicz, który po roku przeniósł się z rodziną do Kretyngi. Tyszkiewicz, który wówczas zajmował wysoką pozycję społeczną, rozpoczął przebudowę pałacu. Posiadłość nabrała blasku. W Sali Białej odbywały się wystawne przyjęcia, zaś w Sali Czerwonej – muzykowano. W pałacu grała zawodowa orkiestra. Przy dobrej pogodzie Tyszkiewicz sadowił się w ogrodzie w cieniu kasztanu lub pływał na łodzi po pałacowych stawach.
Natomiast przy złej pogodzie echo muzyki orkiestrowej dochodziło nawet do tuż obok pałacu mieszczącej się oranżerii. Był to jeden z największych prywatnych ogrodów zimowych w Europie. W trzypiętrowej oranżerii rosły palmy, agawy, a nawet jedna z najstarszych roślin na świecie – sagowiec. Wśród zieleni rozbrzmiewał świergot kanarków. Na parterze połyskiwały w słońcu baseny. Na Boże Narodzenie sprowadzano tu olbrzymie drzewko świąteczne. Gromadziły się przy nim dzieci służby po odbiór prezentów.
Z inicjatywy hrabia, który interesował się wszelkiego rodzaju innowacjami, w 1878 roku w młynie pałacowym zainstalowano pierwszą elektrownię wodną na Litwie. Kilka lat później wprowadzono pierwszą linię telefoniczną, która łączyła pałace w Kretyndze, Płungianach oraz Retowie.
Hrabia Tyszkiewicz, któremu nigdy nie brakło dochodów oraz bogactwa, zainicjował budowę lecznicy przy stawie. Zatrudniony lekarz pałacowy nieodpłatnie poddawał kuracji parobków i najemników. W majątku stworzono również dom opieki dla osób starszych. Hrabianka Maria z Tyszkiewiczów otworzyła pierwsze litewskie przedszkole.
Hrabia Tyszkiewicz, który wprowadził wiele zmian w pałacu w Kretyndze, zmarł w 1891 roku. Został pogrzebany w Połądze. Ciało zmarłego w paradnym mundurze pułkownika do Kretyngi zostało przewiezione w szklanej trumnie specjalistycznym samochodem. Hrabia został pogrzebany w rodzinnym grobowcu w kaplicy. Po jego śmierci majątek przeszedł do rąk jego syna Aleksandra. Nowy właściciel budował nowe zakłady przemysłowe, zajmował się hodowlą bydła. W 1940 roku Tyszkiewicz został eksmitowany przez władze sowieckie. Po roku Tyszkiewicz powrócił do zrujnowanego pałacu, jednak wkrótce wycofał się na Zachód. Zmarł w Niemczech w 1945 roku.
Po wojnie w budynku pałacowym działała szkoła dla księgowych, następnie – szkoła rolnicza. W pobliżu pałacu wybudowano budynek szkoły z cegły silikatowej, akademik, garaże. Obecnie w dworku i oranżerii działa muzeum.