• Асноўны будынак сядзібы збудавалі ў стылі неакласіцызму ў XIX стагоддзі. Яго аднавіў барон Іван фон Афенберг. Высокі падмурак і калоны надалі будынку велічнасці. У вестыбюль госці і гаспадары ўваходзілі па шырокай лесвіцы і любаваліся паляўнічымі трафеямі на сценах. Пакоі ацяпляліся кафлянымі печамі з глазурай, былі абстаўленыя дубовай мэбляй, падлогі пакрывалі турэцкія кілімы. Інтэр’ер быў шыкоўны.…
  • Цагляную афіцыну (дом для прыслугі) збудавалі пры бароне фон Афенберге. Былі абсталяваныя пральня і кухня, на другім баку будынка – жылыя памяшканні. Прыслуга абыходзілася адным пакоем. Кватэру з некалькімі пакоямі займаў аканом, надзейны памочнік барона. Пастаянных служанак было сем (7), яны падтрымлівалі чысціню, прыслужвалі за сталом, дапамагалі дамам прыбрацца або пераапрануцца, расчасаць доўгія валасы і…
  • Першы хлеў (1), прастакутны і аднапавярховы, быў збудаваны ў сярэдзіне XIX стагоддзя. У канцы XIX стагоддзя, з пашырэннем гаспадаркі, пабудавалі і другі хлеў (2). У сядзібе ўтрымлівалі 140 коней, 226 буйных жывёл і 170 дробных жывёл, гэта на мяса і для вывядзення пароды. Зразумела, што была і працоўная скаціна. Барон фон Афенберг, прыхільны ды навін,…
  • Першы хлеў (1), прастакутны і аднапавярховы, быў збудаваны ў сярэдзіне XIX стагоддзя. У канцы XIX стагоддзя, з пашырэннем гаспадаркі, пабудавалі і другі хлеў (2). У сядзібе ўтрымлівалі 140 коней, 226 буйных жывёл і 170 дробных жывёл, гэта на мяса і для вывядзення пароды. Зразумела, што была і працоўная скаціна. Барон фон Афенберг, прыхільны ды навін,…
  • Будынак канца XIX стагоддзя, васьмікутны ў плане, з чырвонай цэглы. Унутры стаяла печ, таксама з чырвонай цэглы. Каваль працаваў штодзён: ладзіў коням падковы, папраўляў розныя прылады, колы вазоў. У тым самым будынку стаялі і вазы, і раскошныя карэты. Бадай, самай шыкоўнай была тая, на якой барон прывёз у Кідуляй удвая маладзейшую жонку. Карэту для новай…
  • У канцы XIX стагоддзя, калі ўладальнікам сядзібы быў барон Іван фон Афенберг, у Кідуляй было больш за дваццаць будынкаў рознага прызначэння, яны цягнуліся амаль на кіламетр. У 1903 годзе барону належала 3200 маргаў зямлі (тагачасная адзінка, 0,71 гектара), у хлявах утрымлівалася 140 коней, прыкладна 400 буйных і дробных жывел. Для двух новых гаспадарчых пабудоў (2)…
  • Дата будаўніцтва піўнога завода – 1884 год – адзначана на яго сценах. Здалёк была бачная гэтая пабудова з чырвонай цэглы – яна была цікавага мура, з металічным флюгерам на даху. У ніжняй частцы бровара захоўваліся вялікія дубовыя бочкі з гатовым півам. Прадукцыя паспяхова прадавалася. У дні святаў, напрыклад, у дажынкі, свежым півам частавалі работнікаў. Паколькі…
  • Жыллё для найманых работнікаў пабудавалі ў канцы XIX стагоддзя. У двух дамах з чырвонай цэглы пасялілі 37 сямей. Кожная сям’я мела пакой і кухню, а таксама каморку для прадуктаў і розных рэчаў. Больш важным работнікам прадаставілі асобныя дамы. Такія дамы мелі садоўнік і каваль.
  • Жыллё для найманых работнікаў пабудавалі ў канцы XIX стагоддзя. У двух дамах з чырвонай цэглы пасялілі 37 сямей. Кожная сям’я мела пакой і кухню, а таксама каморку для прадуктаў і розных рэчаў. Больш важным работнікам прадаставілі асобныя дамы. Такія дамы мелі садоўнік і каваль.
  • Гумно, вялікі будынак прастакутнай формы, з чырвонай цэглы, пабудавалі ў 1865 годзе. Яно прызначалася для захоўвання і абмалоту сабраных збожжавых. Жніво было ў Кідуляй з’яўлялася адной з самых складаных прац. Галоўнае было своечасова сабраць ураджай. Даводзілася ўставаць да світання і адпраўляцца ў поле. Тым, хто сумленна адпрацаваў, на наступны дзень ужо не трэба было ісці…
  • Гумно было пабудавана ў ХХ стагоддзі на высокім падмурку з палявога каменя. Для сцен выкарыстоўваўся чырвоны цэгла, ён крышылася, пакуль, нарэшце, не засталася ўсяго толькі пара арачных уваходаў. Гумно рэканструявалі У 1957 годзе, калі ў Кідуляй быў саўгас, здзейснілі рэканструкцы. Аднак калі будынак стаў безгаспадарным аб’ектам, без нагляду пачаў разбурацца.
  • Вяндлярню пабудавалі найманыя работнікі барона фон Афенберга ў 1884 годзе. Будаўніцтва вялі разам з броварам, выкарыстоўвалі чырвоную цэглу. Вяндлярню традыцыйна зладзіли далей ад гаспадарскага дома, каб дым не распаўсюджваўся і не шчыкаў вочы. Тым часам смачныя пахі каўбас і кумпякоў прыемна казыталі нос.
  • У сярэдзіне XIX стагоддзя пабудавалі першы склеп. Збудаванне мела два прахадных памяшкання, месца было дастаткова і для бульбы, морквы з агарода, і для садовых садавіны, і для скрынь з гароднінай, якую вырошчвалі ў цяпліцах. Цяпліцы знаходзіліся каля парку, з паўднёвага боку ад сядзібнага дома. Мясцовыя жыхары называлі іх грэлкамі, паколькі для абагравання цяпліц выкарыстоўвалі велізарныя…
  • Гаспадарка барона фон Афенберга развівалася, і спатрэбіўся склеп для захоўвання не толькі прадуктаў харчавання, але і корму для жывелы. У канцы ХІХ стагоддзя пабудавалі другі склеп (пазней над ім узвялі аднапавярховую пабудову з гарышчам). Два рады слупоў дзялілі ўнутраныя памяшканні на тры часткі.
  • У канцы XIX стагоддзя, калі ўладальнікам сядзібы быў барон Іван фон Афенберг, у Кідуляй было больш за дваццаць будынкаў рознага прызначэння, яны цягнуліся амаль на кіламетр. У 1903 годзе барону належала 3200 маргаў зямлі (тагачасная адзінка, 0,71 гектара), у хлявах утрымлівалася 140 коней, прыкладна 400 буйных і дробных жывел. Для двух новых гаспадарчых пабудоў (2)…
  • Гаспадары сядзібы шукалі надзейных работнікаў і гатовыя былі іх забяспечыць добрым жыллём. Аднак гэта тычылася не ўсіх работнікаў – яны дзяліліся на катэгорыі. Напрыклад, акрамя садоўніка, у асобны дом пасялілі каваля, які яшчэ працаваў і як карэтнік. У аднапавярховым будынку з гарышчам жыла і сям’я каваля.
  • У канцы XIX стагоддзя ў сядзібе пабудавалі дом кушняра, ён быў з чырвонай цэглы. Гаспадар сядзібы Кідуляй барон Афенберг трымаў (30) трыццаць чыстапародных паляўнічых сабак, будучы актыўным паляўнічым. Кушнер штодзен чысціў скуры з поўсцю – яны знаходзілі выкарыстанне і мейсца ў доме. Іншыя скуры забітых на паляванні звяроў кушнер два тыдні мачыў у кубле, тады…
  • Побач з двума дамамі найманых работнікаў пабудавалі два хлявы з чырвонай цэглы. Там утрымвалі свіней і курэй. Па агульнаму правілу, на сям’ю дазвалялася трымаць адну карову. Прывілей мець дзве каровы гаспадар прадастаўляў тым, хто займаўся арганізацыяй работ паміж іншых найманых работнікаў. Корм для жывёлы (сена, буракі) забяспечвалі з гаспадарчага двара.
  • Побач з двума дамамі найманых работнікаў пабудавалі два хлявы з чырвонай цэглы. Там утрымвалі свіней і курэй. Па агульнаму правілу, на сям’ю дазвалялася трымаць адну карову. Прывілей мець дзве каровы гаспадар прадастаўляў тым, хто займаўся арганізацыяй работ паміж іншых найманых работнікаў. Корм для жывёлы (сена, буракі) забяспечвалі з гаспадарчага двара.
  • Вакол дома барона фон Офенберга квітнелі розныя ружы, а ўздоўж паркавых дарожак гартэнзіі і язміны стваралі жывую загарадзь. Каля самага дома рос клён, крыху далей – лістоўніцы, экзатычныя хвоі, чырвоныя клёны. Галоўную алею парку засадзілі дэкаратыўным хмызняком, на якім восенню з’яўляліся белыя ягадкі – жамчужыны, як казалі дваровыя людзі. Паўліны і фазаны свабодна адчувалі сябе,…