ZESPÓŁ DWORSKI W SZESZOLKACH

W źródłach historycznych Szeszolki notuje się od 1334 roku. Znajdujący się tu dwór należał do rodziny Radziwiłłów, w okresie późniejszym do Jasińskich. Obecny wygląd posiadłość uzyskała pod rządami Piotra Pawła Kończy. On to w 1900 roku zbudował nowoczesny pałac wzorowany na angielskiej wiejskiej rezydencji, W części gospodarczej dworu pracownicy zbudowali gorzelnię, elektrownię. Żarówki oświetliły nie tylko pokoje państwa, lecz również obory. Dokoła pałacu utworzono park w stylu francuskim. Lubiła w nim spacerować żona właściciela Helena Kończa, Mąż zajmował się gospodarstwem, zakładał dla lokalnych mieszkańców szkołę, czytelnię. A więc wraz z”panią na spacery wybierał się częsty gość w pałacu, znacznie młodszy od gospodarza pułkownik Jonas Variakojis. Ich wspólne spacery stawały się coraz dłuższe, aż w końcu oboje uznali, że są w sobie zakochani. Właściciel dworu, dowiedziawszy się o zdradzie, wyprowadził się do Paryża. Przed wyjazdem w 1938 r. sprzedał dwór kochankowi żony. Młody pułkownik został prawomocnym gospodarzem dworu oraz mężem Heleny Kończy.
Gdy nowy gospodarz zamieszkał we dworze, gospodarstwo się rozwinęło. Największy zysk przynosiła gorzelnia oraz odchowane na sprzedaż cielęta. W tym czasie we dworze pracowało 8 parobków, 2 dojarki, 2 osoby odpowiedzialne za karmienie świń. Obowiązkami domowymi zarządzała ochmistrzyni, gospodarstwem zajmował się ekonom, księgi rachunkowe prowadził księgowy. Pokojówki zarabiały po 20 litów miesięcznie. Kolejne pięć litów dodatkowo otrzymywały za pranie i prasowanie. Raz, gdy służąca okradła sejf, gospodarze wprowadzili dla pracowników okres próbny. Niezawodność pokojówek sprawdzano każąc najpierw popracować jako dojarki.
Doskonale utrzymany dwór w Szeszolkach lubił odwiedzać prezydent A. Smetona, ministrowie J. Tubelis i J. Alekna z żonami. Prezydent polubił sypialnię na piętrze z widokiem na park. Panie wysokich rangą urzędników wraz z dziećmi lubiły spędzać tu lato. Po wyjeździe gości gospodarz dworu w bibliotece całe dnie liczył i wypełniał księgi gospodarcze. Pani w salonie haftowała albo robiła na drutach. Po wybuchu drugiej wojny światowej Variakojisowie wyjechali na Zachód. Dwór przejęto pod sowieckie gospodarstwo. Zamieszkałym w USA spadkobiercom zwrócono dwór po przywróceniu niepodległości. W 1998 r. posiadłość nabył litewski emigrant z USA Raimundas Petrauskas. We dworze obecnie organizuje się koncerty, prywatne imprezy.

  • Pałac zespołu dworskiego w Szeszolkach swój obecny wygląd uzyskał na początku XX w. Po nabyciu zespołu dworskiego przez Piotra Pawła Kończę, projekt pałacu w stylu angielskiej wiejskiej rezydencji przygotował wilnianin architekt Tadeusz Rostworowski. W półpiwnicy pałacu znajdowała się kuchnia oraz pomieszczenia dla służby. Na parterze – salon, jadalnia i biblioteka. Na górze znajdowały się sypialnie…
  • Lodownia dworu w Szeszolkach została zbudowana w XIX w. Dwukondygnacyjny budynek ma nawet osiem kątów. Zimą do lodowni dowożono bryły lodu. Lód był potrzebny do podtrzymywania niskiej temperatury w pomieszczeniu, żeby żywność się nie psuła. W sezonie zimowym we dworze w Szeszolkach ubijano wiele świń. Z wieprzowiny przyrządzano kiełbasy, solono słoninę. Pozostałe mięso zwożono do…
  • Parterowy budynek powstał w XIX wieku. W domu w stylu romantycznym mieszkał ekonom dworski. Był on jedną z najważniejszych postaci we dworze. Ekonom nadzorował gospodarstwo oraz pracowników. Podczas nawału prac musiał on szukać dodatkowych pracowników. Na początku XX wieku do domu ekonoma dobudowano przybudówkę na sprzęt stajenny. W okresie międzywojennym w lokalach mieszkalnych założono kancelarię…
  • Na dziedzińcu gospodarczo–produkcyjnym zespołu dworskiego w Szeszolkach stajnia powstała na początku XX wieku. Gospodarz dokonujący rekonstrukcji nie stronił od nowości. Do budowy budynków gospodarczych wykorzystywał rzadko w tym czasie spotykane ściany żelbetowe. W budynku dwukondygnacyjnym trzymano zaprzęgane do karety konie oraz konie robocze. Na górze znajdowały się lokale mieszkalne. Mógł w nich zamieszkać koniuszy.
  • Stykające się kątami budowle obory i stajni w posiadłości Szeszolki powstały na początku XX wieku. W dłuższym budynku w stylu neogotyckim trzymano konie. W mniejszym – krowy dojne, bydło mięsne. Bydła w tym czasie we dworze nie brakowało. Cielęta karmiono zakwasem. Dobrze utuczone sprzedawano. Krowy dojne również wyróżniały się mlecznością. Gospodarz miał założoną spółkę mleczarską,…
  • Najwięcej zysku budżetowi posiadłości przynosiła gorzelnia. Powstała ona na początku XX wieku. Gorzelnia o skomplikowanej asymetrycznej formie została wymurowana z cegieł i kamieni polnych.  Gorzelnię stanowiło pięć osobnych bloków. Każdy z nich był przeznaczony do przeprowadzania odrębnych procesów technologicznych. Naprzeciwko wykopano staw. Obok niego zbudowano elektrownię, która pompowała wodę do gorzelni. Obecnie przy gorzelni urządzono…
  • Spichrz zespołu dworskiego w Szeszolkach pochodzi z połowy XIX wieku. W jednokondygnacyjnym budynku znajdują się dwa pomieszczenia, obok kryta przybudówka. W spichrzu przechowywano zboże, mąkę, mięso, przedmioty gospodarcze, narzędzia rolnicze. Najczęściej spichrze budowano z okrągłych, ciosanych albo ciętych belek. Żeby nie zgniły, podnoszone je z ziemi na kamieniach albo drewnianych balach.
  • Dom mieszkalny w posiadłości dworskiej wzniesiono w XX wieku. Budynek jednokondygnacyjny o narożach zdobionych pilastrami, z wieżyczkami, dekorowanymi frontonami. Gdy gospodarstwo dworskie zaczęło dobrze prosperować, gospodarze musieli zatrudniać sporo pracowników. Potrzebne były pokojówki, praczki, kucharki, ochmistrzyni nadzorująca prowadzenie całego gospodarstwa domowego. W tym domu znajdowały się przeznaczone dla nich pokoje mieszkalne.
  • Park dworu w Szeszolkach został założony jeszcze przed 1855 rokiem. Późniejszy właściciel Paweł Piotr Kończa, po zrekonstruowaniu pałacu, dokonał przeróbki parku na styl francuski. Ścieżki i aleje wytyczono w zgodzie z naturalnym ukształtowaniem terenu – wzgórzami, nizinami, zakolami rzeczki. Wykopano wykładany kamieniem staw o powierzchni 0,6 hektara, obok niego biegnie aleja wysadzana czerwonym dębem. Wyjątkowo…
  • Stary cmentarz dworski w Szeszolkach wykonano w głębi parku w lesie, na stromym wzgórzu. Prowadzi do niego lubiana przez mieszkańców dworu i gości aleja czerwonych dębów. Początek cmentarza oznaczono wysokim drewnianym krzyżem. Wśród rozrośniętych krzewów i drzew można dostrzec cztery płyty z czarnego granitu z napisami. Inne groby oznaczono tylko metalowymi albo drewnianymi krzyżami.

Lietuvos Dvarai : Lista dworów
Comments